Хасах

Сурагчид арифметик үйлдэлд суралцаж байхдаа үйлдлийн бүрдүүлэгчдийн нэрийг сайн тогтоолгүй өнгөрөх гээд байдаг. Энэ нь алсдаа дунд болоод ахлах ангийн шалгалт, шүүлэгт ирж буй бодлогын нөхцлийг ойлгоход тодорхой хүндрэлийг үүсгэдэг. Жишээ нь бодлогын нөхцөлд нэмэгдхүүн, хасагч, ялгавар, нийлбэр гэх мэтээр оноосон нэрийг ашигласан байхдаг. Хэрвээ эдгээр нэрүүд юуг хэлж байгааг мэдэхгүй бол нөхцлийг ойлгоход хэцүү. Энэ мэт хайнга хандлагаас болоод сурагчид математикийн хичээлд дургүй болох хандлагатай болж ирдэгийг сануулъя.    

Натурал тоонуудыг хасах

Тоонуудыг хасах гэдэг нь нэг тооны нэгжийг нөгөө тоо агуулж буй нэгжүүд бууруулан шинэ тоог олох арифметик үйлдэл юм.
Жишээ. Ширээн дээрх 9 чихрээс 5 -ыг идсэн бол ширээн дээр хэдэн чихэр үлдэх вэ?
Асуултанд хариулахын тулд ширээн дээр байсан нийт чихрийн тооноос идсэн чихрийнхээ тоог хасах хэрэгтэй.

arif04_00_01

Нийт чихрийн тооноос таван удаа нэг нэгийг хасвал ширээн дээр үлдсэн чихрийн тоо 4 гэж гарна.
Хасах гэдэг нь нэг тооны нэгжээс нөгөө тоонд агуулагдаж буй нэгж бүрээр хорогдуулах үйлдэл юм.
Математик бичлэгт хасах үйлдэлд - (хасах тэмдэг) -ийг ашигладаг. Тэмдэгийг үйлдэлд оролцож буй тоонуудын хооронд тавин өгнө. Манай хичээлийн жишээний хасах үйлдлийн математик бичилт бол 9-5 хэлбэртэй байна. Энэхүү бичлэг нь 9 -өөс 5 -ыг хасахыг  илэрхийлнэ. Бичлэгийн баруун талд = (тэнцүү) тэмдгийг тавиад үйлдлийн үр дүнд бий болох шинэ тоог бичдэг. Жишээ нь 9 - 5 = 4

Хасагдагч, хасагч, ялгавар

Хасах үйлдэлд оролцож буй тоонууд өөрийн гэсэн нэршилтэй. Нэгжээсээ хасуулж буй тоо буюу бичлэгийн эхний тоог хасагдагч ,  өөртөө агуулсан нэгжээр эхний тооны нэгжийг бууруулж буй буюу хасах тэмдгийн дараа бичигдсэн тоог хасагч харин үр дүнгээр бий болж буй шинэ тоог ялгавар гэж нэрлэдэг.
Тэгэхлээр манай 9 - 5 = 4 жишээнд 9 - хасагдагч, 5 - хасагч, 4 - ялгавар болно. Түүнээс гадна 9 - 5 бичлэгийг бас ялгавар гэж нэрлэдэг.

Хасах нь нэмэхийн эсрэг арифметик үйлдэл.

Хасах үйлдлийг шалгах

Хасах үйлдлийг зөв хийсэн эсэхээ хэрхэн шалгахыг 21 - 14 = 7 илэрхийлэл дээр авч үзье.
Энд 21 - хасагдагч, 14 - хасагч, 7 - ялгавар. Хасах үйлдлийг зөв хийсэн эсэхийг шалгахдаа

  • Хасагчийг ялгавар дээр нэмэхэд хасагдагч гарч байвал үйлдэл зөв. Өөрөөр хэлбэл 7 + 14 = 21
  • Хасагдагчаас ялгаварыг хасахад хасагч гарч байвал үйлдэл зөв. Өөрөөр хэлбэл 21 - 7 = 14

Мэдээлэл таалагдсан бол найзуудтайгаа хуваалцаарай.

  Нээгдсэн тоо: 1258 Бүртгүүлэх

Хавтгайн геометрүүдийн үндсэн ухагдхуун, тодорхойлолт, оноосон нэрүүдийг мэдэхгүйгээс геометрийн бодлогыг бодох үед үүсдэг хүндрэлүүд гарч ирдэг. Бодлогын нөхцөлд медиан, гадаад өнцөг, өндөр, биссектрис гэх мэтээр ухагдхуунуудыг оноосон нэрээр нь шууд өгөхөөс өөр арга байхгүй. Хэрвээ эдгээрийн тодорхойлолтыг мэдэхгүй бол тухайн бодлогыг бодохгүй. Хариу нь өгөгдсөн тестийн хувьд таагаад өнгөрөх ч эндээс л өөрийгөө хуурах замаа эхэлж байгаа нь тэр гэж ойлгоорой. Иймээс сайтын хичээлүүдийг үзэн суурь ойлголтуудыг ойлгон авахыг зөвлөе.

  Нээгдсэн тоо: 4458 Бүртгүүлэх

Логарифмын үндсэн адитгал

N эерэг тооны (b>0,b≠1) суурьтай логарифм гэдэг нь N ийг гаргах b гийн x зэрэг илтгэгчийг хэлнэ. Логарифмыг доорх байдлаар тэмдэглэнэ.
Энэ бичлэг нь гэсэнтэй адил.

Жишээ:

Логарифмын тодорхойлолтыг адитгал байдлаар бичиж болно.

  Нээгдсэн тоо: 2132 Төлбөртэй

Үл мэдэгдэгч нь тригнометрийн функцэд байгаа тэгшитгэлийг тригнометрийн тэгшитгэл гэнэ.

Тригнометрийн энгийн тэгшитгэлүүд

sin x=a
1 sin x=0, x=πk, k
2 sin x=1, x=π/2 + 2πk, k
3 sin x=-1, x=-π/2 + 2πk, k
4 sin x=a , |a| > 1  
5 sin x=a, |a|≤1  

  Нээгдсэн тоо: 461 Бүртгүүлэх

Тоонуудын нэмэх үйлдэлд өргөнөөр ашигладаг дүрэм буюу хууль байдаг. Эдгээр нь тоонуудын нийлбэрийг хялбараар хурдан тооцоход их тустай. Нэмэх үйлдэлд байр сэлгэх, нэгтгэн /бүлэглэн/ нэмэх гэсэн хоёр дүрэм бий.

Байр сэлгэн нэмэх дүрэм

Нийлбэрт оролцож буй тоонуудын байрыг солиход нийлбэр өөрчлөгдөхгүй. 

Үүнийг доорх зураг дээрх

arif03_01_01

таван хошуунуудын нийт тоог тооцон амархан шалгах боломжтой.

Үйл явдал /event/ тодорхой үйлдэл хийгдсэн талаар системд мэдэгддэг. Хэрвээ бид энэхүү үйлдлийг ажиглах хэрэгтэй бол яг энд…

Нээгдсэн тоо : 150

 

Манай төсөл олон хуудсуудтай болон тэдгээрийн хооронд динамикаар шилжилт хийж байгаа ч тухайн үед шилжилт хийгдсэн хуудаст тохирох…

Нээгдсэн тоо : 217

 

Зочин (Visitor) паттерн классуудыг өөрчлөхгүйгээр тэдгээрийн обьектуудын үйлдлийг тодорхойлох боломжийг олгоно. Зочин хэвийг ашиглахдаа классуудын хоёр ангилалыг тодорхойлно.…

Нээгдсэн тоо : 184

 

Лямбда-илэрхийлэл нь нэргүй аргын хураангуй бичилтийг илэрхийлнэ. Лямбда-илэрхийлэл утга буцаадаг, буцаасан утгыг өөр аргын…

Нээгдсэн тоо : 301

 

Кодийн сайжруулалт /рефакторинг/ хичээлээр програмийн кодоо react -ийн зарчимд нийцүүлэн компонентод салгасан.…

Нээгдсэн тоо : 330

 

Хадгалагч (Memento) хэв обьектын дотоод төлвийг түүний гадна гаргаж дараа нь хайрцаглалтын зарчмыг зөрчихгүйгээр обьектыг сэргээх боломжийг олгодог.

Нээгдсэн тоо : 338

 

Делегаттай нэргүй арга нягт холбоотой. Нэргүй аргуудыг делегатийн хувийг үүсгэхэд ашигладаг.
Нэргүй аргуудын тодорхойлолт delegate түлхүүр үгээр…

Нээгдсэн тоо : 414

 

Математикт харилцан урвуу тоонууд гэж бий. Ямар нэгэн тооны урвуу тоог олохдоо тухайн тоог сөрөг нэг зэрэг дэвшүүлээд…

Нээгдсэн тоо : 412

 

Төсөлд react-router-dom санг оруулан чиглүүлэгчдийг бүртгүүлэн тохируулсан Санг суулган тохируулах хичээлээр бид хуудас…

Нээгдсэн тоо : 490

 
Энэ долоо хоногт

Тэгш өнцөгт параллелепипедын диагнал түүний 3 ба 4 хэмжээтэй талстад 60 градусын өнцгөөр налсан бол диагоналын урт хэд вэ?

Нээгдсэн тоо : 1287

 

Суурийн радиус нь 4 см байх шулуун дугуй цилиндрийн нэг үзүүрээс зурагт үзүүлснээр хавтгайгаар огтлоход хамгийн урт байгуулагч нь 15 см, хамгийн богино байгуулагч нь 9 см болсон бол үүссэн биетийн эзэлхүүнийг ол.

Нээгдсэн тоо : 2937

 

тэнцэтгэл бишийг бод.

Нээгдсэн тоо : 209